Trong kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo, công nghệ số và nền kinh tế tri thức, việc lựa chọn ngành học sau phổ thông không còn là câu chuyện đơn giản giữa “đam mê” và “việc làm”. Ngày nay, học sinh sinh viên và phụ huynh đang đứng trước hàng loạt quyết định lớn: nên chọn ngành học xu hướng để đón đầu thị trường, hay trung thành với các ngành khoa học cơ bản vốn tạo ra nền tảng cho mọi lĩnh vực? Trả lời cho câu hỏi này không chỉ định hình con đường học tập, mà còn quyết định tương lai nghề nghiệp và vị thế xã hội của một thế hệ trẻ.

Bức tranh toàn cảnh: Khi thị trường thay đổi từng ngày

Theo thống kê từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Việt Nam cần khoảng 1 triệu lao động chất lượng cao mỗi năm cho các ngành nghề mới như AI, dữ liệu lớn, công nghệ tài chính, năng lượng tái tạo, thương mại điện tử,… Trong khi đó, nhiều ngành truyền thống đang rơi vào tình trạng dư thừa cử nhân, khó tìm được việc làm phù hợp với trình độ đào tạo.

Không khó để nhận ra rằng những cái tên như Công nghệ thông tin, Thiết kế đồ họa, Du lịch – Nhà hàng – Khách sạn, Logistics, Tự động hóa, Kỹ thuật điều khiển điện – điện tử, Kinh doanh số, Marketing số đang trở thành những “từ khóa vàng” trong lựa chọn ngành học của giới trẻ. Nắm bắt xu hướng này, hàng loạt cơ sở đào tạo đã mở rộng ngành học, cải tiến chương trình giảng dạy, đồng thời liên kết với doanh nghiệp để đảm bảo sinh viên ra trường “có việc làm ngay”.

Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang của những ngành học được coi là “hot” lại là không ít rủi ro. Bởi lẽ, xu hướng công nghệ và thị trường việc làm thay đổi nhanh chóng, có thể khiến một ngành đang “thời thượng” hôm nay trở thành lỗi thời chỉ trong vài năm tới. Việc chạy theo xu hướng mà thiếu sự định hướng rõ ràng, thiếu nền tảng kiến thức vững chắc dễ khiến người học rơi vào tình trạng “đứng giữa ngã ba đường”.

Ngành học xu hướng – Cơ hội lớn đi kèm thách thức dài hạn

Lựa chọn ngành học theo xu hướng là con dao hai lưỡi. Ảnh ST

Lựa chọn ngành học theo xu hướng là con dao hai lưỡi. Ưu điểm rõ ràng là cơ hội việc làm cao, thu nhập tốt và khả năng thăng tiến nhanh trong bối cảnh các doanh nghiệp khát nhân lực đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, rủi ro lớn nhất là sự thiếu ổn định và tính cạnh tranh cao, đặc biệt khi người học chỉ chú trọng kỹ năng ứng dụng mà bỏ qua nền tảng học thuật, tư duy phân tích và khả năng thích ứng lâu dài.

TS. Nguyễn Đức Nghĩa, nguyên Phó Giám đốc ĐHQG TP.HCM, từng nhận định:

“Nếu chọn ngành học chỉ vì thấy bạn bè rộ lên ngành đó hay nghe nói lương cao, cơ hội việc làm nhiều mà không hiểu ngành nghề cụ thể làm gì, học cái gì, có hợp với mình không thì dễ thất vọng, bỏ ngang hoặc ra trường thất nghiệp.”

Điều này cũng lý giải tại sao các ngành khoa học cơ bản như Toán học, Vật lý, Hóa học, Sinh học, hay Kỹ thuật cơ khí, Cơ điện tử, Kế toán – Tài chính, dù không còn “gây sốt”, vẫn luôn đóng vai trò trụ cột trong hệ thống sản xuất và nghiên cứu. Đây là những ngành học bền vững, có chiều sâu, dễ thích ứng với biến động thị trường và không phụ thuộc vào trào lưu nhất thời.

Giải pháp hài hòa: Kết hợp giữa xu hướng và nền tảng

Phụ huynh cần đóng vai trò định hướng, không nên “áp đặt” nhưng cũng đừng buông lỏng hoàn toàn trước lựa chọn ngành nghề của con cái. Ảnh ST

Thay vì chọn giữa hai cực đoan: chạy theo ngành học xu hướng hay trung thành với khoa học cơ bản, giải pháp thông minh là kết hợp cả hai. Học sinh cần hiểu rõ sở trường, nguyện vọng và mục tiêu dài hạn của bản thân. Phụ huynh cần đóng vai trò định hướng, không nên “áp đặt” nhưng cũng đừng buông lỏng hoàn toàn trước lựa chọn ngành nghề của con cái.

Ngoài ra, việc lựa chọn môi trường đào tạo phù hợp đóng vai trò quyết định. Một cơ sở giáo dục tốt không chỉ dạy lý thuyết, mà còn gắn kết với thực tiễn, hỗ trợ sinh viên nắm bắt xu hướng công nghệ, đồng thời vẫn trang bị kiến thức nền tảng vững chắc. Đây là yếu tố then chốt giúp người học tự tin thích nghi với mọi biến động của thị trường lao động.

MITC – Hướng đi vững chắc giữa sóng gió chọn ngành

Là trường cao đẳng chất lượng cao thuộc Bộ Công Thương, Trường Cao đẳng Công Thương miền Trung (MITC) không chỉ có hơn 46 năm kinh nghiệm đào tạo, mà còn là một trong những đơn vị tiên phong trong việc kết hợp đào tạo ngành xu hướng với các ngành khoa học kỹ thuật cơ bản.

Hiện nay, MITC đang đào tạo nhiều ngành học bắt kịp xu thế phát triển của thị trường như:

Đặc biệt, chương trình học tại MITC được thiết kế linh hoạt, chú trọng thực hành, bám sát nhu cầu tuyển dụng thực tế của doanh nghiệp, giúp sinh viên “vừa học, vừa làm”, sẵn sàng bước vào thị trường lao động ngay khi tốt nghiệp.

Chi phí đào tạo tại MITC phù hợp với điều kiện kinh tế của đại đa số gia đình Việt Nam, nhưng chất lượng không hề thua kém các trường cao đẳng – đại học danh tiếng. Sinh viên còn có cơ hội nhận học bổng, được tư vấn hướng nghiệp, và tham gia các chương trình liên thông đại học hoặc xuất khẩu lao động chính ngạch.

Chọn ngành là chọn tương lai

Đoàn sinh viên trường Cao đẳng Công Thương miền Trung tham quan, thực tập trải nghiệm tại Doanh nghiệp

Việc chọn ngành học chưa bao giờ là dễ dàng, đặc biệt trong giai đoạn thế giới thay đổi từng ngày. Ngành học xu hướng mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đầy rủi ro, còn ngành học cơ bản tuy thầm lặng nhưng lại bền vững lâu dài.

Phụ huynh và học sinh cần tỉnh táo, lắng nghe chuyên gia, tìm hiểu kỹ thị trường lao động và cân nhắc năng lực cá nhân để chọn đúng ngành, đúng trường. Và hơn hết, hãy chọn nơi có thể đồng hành lâu dài, tạo nền tảng vững chắc và mở rộng cơ hội phát triển toàn diện – như cách mà Trường Cao đẳng Công Thương miền Trung (MITC) đang làm suốt hơn 4 thập kỷ qua.

Để biết thêm thông tin chi tiết về trường Cao đẳng Công Thương miền Trung, bạn có thể theo dõi trên website…. của trường Cao đẳng Công Thương miền Trung, liên hệ ngay hotline: 086.929.1168 để được hỗ trợ tư vấn, hoặc liên hệ Zalo: https://zalo.me/mitcvn